Էկրանի վրա Ike փոթորիկն է, ծովափը` մաքրված բոլոր ցուցանակներից եւ ճոճերից, ցիվիլիզացիայի բոլոր նշաններից: Ամենուրեք ծովախոտ է ու մեռած ծառեր` արմատները դուրս, երբեմն էլ գլխիվայր ցեխի մեջ խրված: Ծովը ծամել ու դուրս է թքել ամեն բան, որ անհրաժեշտ չէ իրեն այլեւս ու պետք չի լինելու դեռեւս երկար ժամանակ: Երկու էլեկտրական հսկա սյուներ դեռ մնացել են կանգնած` իրենց միջեւ ձգվող լարով, որն արդեն անիմաստ է թվում: Լրագրողը հենված է այդ սյուներից մեկին, համարյա գրկել է այն, ինչպես միակ ծանոթ բանը`այլ կերպ անծանոթ մոլորակի վրա: Անձրեւը թափվում է շիթերով, քամու պատճառով անկանոն դարձած ու թեքված շիթերով: Լրագրողի գլխարկն ու անձրեւանոցը վաղուց չկան, իսկ ինքը նման է կետ-գծերով արված սկսնակ նկարչի կտավի.
– Նրանք, ովքեր ափից չհեռանան մինչեւ առավոտ, դատապարտված են հարյուր տոկոս մահվան:
Հարյուր տոկո՞ս` մտածում եմ: Այդպես միայն Տերը կարող էր արտահայտվել: Մինչ այդ էլեկտրալարի վրա մի ծիտ է նստում: Ապա` երկրորդը, երրորդը, չորրորդը` իրարից հավասար հեռավորության վրա ու փոքր գլուխներով` կրծքներն առաջ: Աչքերը չեն երեւում` չնայած դիտավորյալ խոշորացված պլանի: Պարզ է: Ռեժիսորը ամայությունը փորձում է հակակշռել կյանքով: Գուցե եւ չքնաղ պատահականությո՞ւն: Արարչական խա՞ղ: Գուցե հենց այս տեսարանը ստանա՞լն էր Տիրոջ նախնական նպատակը: Թռչունները ահա շարվեցին միեւնույն գծի վրա, կազինոյում էկրանի վրա շարվող յոթերի նման` նախապես մի փոքր տատանվելուց հետո: Ուզում եմ շնորհավորել Տիրոջը: Սակայն արժե՞ր, Տեր, այս ամբողջ ավերածությունը, այս ամբողջ թաց ու ցեխոտ պատմությունը` հանուն այս կարճատեւ հաղթանակի: Այս անգամ ավելի է խոշորացվում պատկերը, եւ երրորդ ծտի աչքերում տեսանելի է դառնում իրեն վերջին անգամ հաց փշրող մատների հիշողությունը: Ես չգիտեի, որ թռչուններն այդքան շնորհապարտ են: Իսկ ցուցատախտակները, որոնք զգուշացնում են, որ «թռչուններին կերակրողները կպատժվեն օրենքի ուժով», մյուս բոլոր ցուցանակների հետ արդեն լողում են հեռվից երեւացող ալիքների վրա` շշի խցանների թեթեւությամբ, ու ծիծաղում: Պատժվածներ ու չպատժվածներ այլեւս չկան: Քաղաքը ուրվականների եւ ստվերների տարածք է միայն` առանց ճանապարհների, ոտնահետքերի, առանց բրնձով կամ ալրով գծված ճանապարհի, որով անծանոթը պիտի վերադառնար դեպի նույն կետը: Ծովափն այս պահին նախանյութի է նման` գորշ ու թաց նախանյութի, որից վաղը կսկսի հաջորդ արարչությունը, եթե Տերը այդպես ցանկանա: Առաջին օրը կրկին կկոչվի երկուշաթբի:
Առանց հեռուստացույցն անջատելու, ասես դա կցնցեր էլեկտրասյուները կամ կվիրավորեր իր կյանքը վտանգած լրագրողին, իջնում եմ վար, սահում սավանի տակ, շնչառությունս աննկատ խառնելով սիրեցյալիս արդեն հաստատուն դարձած «քնած մարդու շնչառությանը», մի այնպիսի վարպետությամբ, ասես չեմ էլ բացակայել: Քիչ անց, այնուամենայնիվ, նա շրջվում է դեպի ինձ ու կալանում մարմինս հնարավոր բոլոր ձեւերով` այնպես, որ հազիվ եմ շնչում: Երեւի նրա կրկնվող մղձավանջի մեջ ես կրկին փախել եմ իրենից, ու հիմա ուրախ է, որ դա սոսկ երազ է, ու որ ես իրականում իր կողքին եմ: Վաղը նա ինձ կպատմի իր երազը, ու ես նորից կհարցնեմ.
– Ե՞ս: Ո՞ւմ հետ էի փախել: Սիրո՞ւն էր նա: Պատմի՛ր ինձ այնքան մանրամասն, որ ճանաչեմ նրան, եթե երբեւիցե հանդիպեմ:
Նախկինում այս երազները բարկացնում էին ինձ, բայց հիմա մխիթարվում եմ իմ երկրորդ կյանքով, իմ մարմնի ճկունությամբ, որով այն հասցնում է հոգալ իր կարիքները մեկ ուրիշի երազի մեջ, երբ ես ճկված-նստած եմ գրասեղանի առջեւ կամ հեռուստացույցի` հուսահատ ու վախեցած բնության ու մարդու միջեւ ձգվող այս սառը պատերազմից: Իզուր էլ անկողին մտա: Միեւնույն է` չեմ կարող քնել այս մկանե քարկապի մեջ` միտքս քամու էպիկական արագությունից դեռ չապաքինված: Դարանած սպասում եմ, մինչեւ ինքնավստահ են դառնում նրա ծայրանդամները, ու միակ ազատ արմունկիս վրա հենված՝ փորձնականորեն մի փոքր աջ եմ սահում` ընթացքում ազատագրելով նաեւ ձախը: Պատասխան շարժում չկա․ ուրեմն ամեն բան լավ է ընթանում: Ոտքերն ազատելը ավելի դժվար է: Նախ անհրաժեշտ է միամիտ շարժել թաթերը ու շարժման ընթացքում իբր քնի մեջ եւ կամ իբր պատահաբար` դուրս սահեցնել: Եթե չսեղմի, ուրեմն իրոք քնած է: Բռա՛վո, փոքրիկ Հուդինի, կասի նա, եթե պարզապես քնած էր ձեւացել: Երբեմն նա անգամ իր շնչառությո՛ւնն է կեղծում` ինձ անակնկալ փաստի առջեւ կագնեցնելու, իմ փախուստի փորձը ծաղրելու, իմ «թակարդը համարյա հաղթահարածի» բերկրանքը ընդհատելու համար: Համարյա` որովհետեւ ամենադժվարը ընդհանուր ռիթմից իմ շնչառությունը առանձնանցելն է: Այս պահին է, որ նա արթնանում է հիմնականում: Արմունկներիս վրա հենված սահեցնում եմ աջ ոտքս, մի փոքր սպասում, ապա ձախը` հընթացս պտտվելով դեպի անկողնու եզրը, եւ իջեցնում ոտքերս. նախ մեկը, ապա՝ մյուսը: Վայրէջքը կարելի է հաջողված համարել, եթե ոտքս անզգուշաբար չդիպչի կատվիս` Պաբլոյի պոչին, որի ժամանակ մնում եմ նստած, քանզի հաջորդ քայլս միայն ինձնից չէ կախված այլեւս: Թաթերով փնտրում եմ փափուկ մաշիկներս` մեկը ավելի տաք, քան մյուսը: Մի պահ փակում եմ աչքերս եւ փորձում հասկանալ նրանց` ընտրողաբար մրրիկից չփախչողներին: Պաբլոն նախ ինձ հետեւում է, ապա աստիճանների վրա ինձնից առաջ է ընկնում ու առաջնորդում մինչեւ խոհանոցի սեղանը: Ցատկում-նստում է թղթերիս վրա ու նայում աչքերիս մեջ: Դե նստի՛ր, ի՞նչ ես սպասում` ասելու պես, կարծես միասին էինք ծրագրել իմ փախուստը:
– Այո, Պաբլո, դժվար բան է մարդ լինելը:
Իսկ էկրանի վրա դեռ միեւնույն փոթորիկն է ու միեւնույն հաղորդավարը` մի փոքր ավելի թրջված ու ավելի հոգնած: Այս անգամ սյունին նա ոչ թե հենված է, այլ ձեռքը թեթեւորեն վրան դրած, քանի որ սյունը թեքվել է բավականին: Թռչուննե՞րն ինչ եղան:
Ոմանք, այնուամենայնիվ, չեն հեռացել, հակառակ հարյուր տոկոսանոց մահվան բոլոր ահազանգերին: Շատերը նրանց որպես «կյանքից ձեռք քաշած հիմարներ» են պիտակում, թույլ ու անհամարձակ գերիները իրենց ունեցվածքի, բնության ու ճակատագրի ուժին չվստահողներ, խուլ ու համր եւ կամ հուսահատներ: Ամենաշատը` հուսահատներ, ովքեր այլեւս ուժ ու ցանկություն չունեն պայքարելու: Թող Տե՛րը պահպանի նրանց` ազդարարում է բարեգութ հաղորդավարը` կոպերը անձրեւից փակ: Իսկ փոթորիկը դեռ սուրում է, ինչպես տիեզերքի նոր էպիկական հերոսուհի, մաքրելու մանիայով տառապող հիստերիկ կնոջ նման սրբել-տանելով ամեն բան, ինչ ոտքի տակ է ընկնում: Անսերությունից տառապող ներվային կնոջ պես կոտրում, թռցնում, դեսուդեն է նետում ինչ պատահի ու ոռնում գզգզված, անկենդան մազերով մի նոր կենդանու պես, բոլո~ր-բոլոր դեռեւս լսող արու ականջների մեջ` այս էի՞ք ուզում, դե~ հ, ու ծիծաղում աշխարհի բոլոր անսեր կանանց միասնական չոր կոկորդով` հա~... հա~… հա~… հա~…
Իսկ երազումս տեսնում եմ ժամում հարյուր հիսուն մղոն արագությամբ շարժվող քամու ուղղությամբ թռչող այն աղջկան` երկա~ր, ոսկեգույն մազերով եւ մետաքսե լայն փեշով – մնացածը` մերկ: Փեշերն ու մազերը քամու մեջ միմյանց խառնված, բայց անգամ այդ շփոթի մեջ` անթերի: Վազո՞ւմ է, թե թռչում աղջիկը` չգիտեմ: Երբեք չեմ եղել ժամում հարյուր հիսուն մղոն արագությամբ շարժվող քամու հոսանքի մեջ: Բայց որքա~ն կցանկանայի լինել: Զգալ քամու ամուր, անտեսանելի ձեռքերը, որոնցով քշվում է կույսի միամիտ մարմինը` անծանոթ մի տեղ – կրծքի տակ հավասար վախ ու հետաքրքրասիրություն: Որքան կուզեի համտեսել այդ ձեռքերի կոպիտ, բայց ցանկալի վայրենությունը, որ նոր տեսակի առեղծվածի ու ապահովության, մեկ այլ կարգի բավարարվածության խոստում է կրում իր ռիթմիկորեն արագացող շնչառության մեջ: Այս ամենի մասին կույսը չի մտածում: Նա պարզապես տրվել է քամու հոսանքին, ընդունել այն ինչպես ճակատագիր ու հենց այդ պահից էլ` հանգստացել: Ավելին: Նա արդեն միացել է քամուն, դարձել նրա հանդերձի մի մասը, ու շարժվողը հիմա ոչ թե քամին է լոկ, այլ ինքը ու քամին` իրենց գումարված արագություններով – հիմա առավել վտանգավոր, քան երբեւէ: Ու վազում են քամին ու կույսը, ինչպես երկու սիրահարներ, այնքան ապահով, որ աղջիկը երբեմն ընդհատում է համբույրը, թողնում քամու ձեռքը ու քմահաճորեն վազում ընդառաջ` ընդդեմ փոթորկին: Ի՞նչ է զգում նրա կուրծքը, նրա մազերի ոսկեգույն կամուրջը, որ ձգվում է մինչեւ օվկիանոսի հակառակ ափը: Ահա եւ նրանց առագաստի անկողինը, որ խաղաղ օրորվում է ալիքների վրա: Կհաղթի՞ սերը: Հարցը սա է: Իսկ քամին շարունակում է իր դեբյուտը: Օլիմպիական նոր չափանիշների ձգտողի պես այն շարժվում է ժամանակի հակառակ ուղղությամբ եւ կրկին մանկացնում տիեզերքը:
Օր առաջին` Արարիչը բաժանում է լույսը խավարից:
Օր երկրորդ` ջուրը՝ հողից: Թե՞ հակառակը: